Πέμπτη 5 Νοεμβρίου 2009

Η δυσλεξία δεν είναι ασθένεια
«Τρύπες» στο εκπαιδευτικό σύστημα και προκαταλήψεις περιθωριοποιούν πολλές φορές τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες.
Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα τα ποσοστά δυσλεξίας ανέρχονται στο 4% του μαθητικού πληθυσμού και στο 7 με 8% οι μαθησιακές δυσκολίες γενικότερα, ενώ κάθε χρόνο παρατηρείται έστω και μια μικρή αύξηση στα ποσοστά αυτά.
Οι ιδιαιτερότητες αυτές θεωρούνται ακόμη ταμπού από τους γονείς καθώς η ενημέρωση για τέτοια θέματα είναι ακόμη σχετικά μικρή. Οι περισσότεροι δε θέλουν να γίνει γνωστή η δυσκολία του παιδιού τους και πολλές φορές αρνούνται να συνεργαστούν ακόμη και με τους δασκάλους.
Δυστυχώς λόγω αυτής της ελλιπής ενημέρωσης, η προκατάληψη που δημιουργείται δεν αφήνει περιθώριο σε γονείς και καθηγητές να βλέπουν με θετικό μάτι το δυσλεκτικό παιδί.
Το σημαντικότερο είναι να συνειδητοποιήσουν γονείς, μαθητές και δάσκαλοι ότι η δυσλεξία δεν είναι ασθένεια.
Στην ουσία η δυσλεξία είναι μια μαθησιακή δυσκολία, πράγμα που σημαίνει ότι εξαιτίας της καθυστερεί ή εμποδίζεται η εκμάθηση γραφής και ανάγνωσης από παιδιά που έχουν όλες τις ικανότητες και δυνατότητες για τις εργασίες αυτές. Είναι δηλαδή παιδιά με κανονική ή και ανώτερη νοημοσύνη, χωρίς προβλήματα στην όραση ή ακοή, τα οποία ζούν σε όχι αρνητικά οικογενειακά και κοινωνικά περιβάλλοντα και φοιτούν σε οργανωμένα σχολεία.
Στο παιδί με δυσλεξία δουλεύει το δεξιό ημισφαίριο του εγκεφάλου πιο πολύ και έτσι ο φανταστικός του κόσμος με εικόνες δουλεύει τέλεια. Η λεκτική ανάπτυξη όμως, όσο αφορά στην ανάγνωση και τη γραφή, μένει πίσω.
Τα παιδιά αυτά ξεκινούν το σχολείο με "προδιαγραφές" καλών ή αρίστων επιδόσεων και ωστόσο δέχονται την ψυχρολουσία της σχολικής αποτυχίας.
Η αποτυχία τους οφείλεται αφενός στην πραγματική δυσκολία τους να καταλάβουν και να μάθουν τα σύμβολα (γράμματα) και το σύστημα ανάγνωσης και γραφής και αφετέρου στο γεγονός ότι πολλοί δάσκαλοι εμφανίζουν απροθυμία στην εκπαίδευση "δύσκολων" παιδιών, στερούνται ειδικής εκπαιδεύσεως και το κυριότερο, παρερμηνεύουν την έννοια της "δίκαιης αξιολόγησης" των μαθητών τους.
Δυστυχώς λόγω των προβλημάτων και τις απόρριψης που πολλές φορές αντιμετωπίζουν, πολλά παιδιά με δυσλεξία νομίζουν πως είναι καθυστερημένα ή πάσχουν από μια σοβαρή αρρώστια του εγκεφάλου. Αυτή την εικόνα τους δίνουν μερικοί συμμαθητές, μερικοί καθηγητές και γονείς των συμμαθητών τους, που λένε να μην κάνουν παρέα με δυσλεκτικά παιδιά. Γεγονότα που όπως είναι λογικό τις περισσότερες φορές οδηγούν σε χαμηλή αυτοεκτίμηση και χαμηλές δυνατότητες εξέλιξης.
Ποια όμως είναι τα "σημάδια" της δυσλεξίας, αυτά που εξακολουθούν να πανικοβάλλουν γονείς και εκπαιδευτικούς, ακόμα και όταν "έχουν κάτι ακούσει" για το θέμα αυτό;
Συνοπτικά είναι οι αντιστροφές γραμμάτων και αριθμών (δηλ. ε αντί για 3), οι αντιμεταθέσεις, παραλείψεις ή προσθήκες γραμμάτων ή συλλαβών στην ίδια λέξη, όπως πότι ή πι ή τοτόπι αντί για τόπι, η καθρεφτική ανάγνωση ή γραφή, οι αντικαταστάσεις λέξεων με άλλες παρεμφερούς σημασίας.
Γενικά τα παιδιά αυτά κάνουν "περίεργα" και αδικαιολόγητα λάθη, έχουν δυσανάγνωστα γραπτά, δυσκολεύονται να μάθουν πίνακες, σειρές ονομάτων (π.χ. ημέρες της εβδομάδας, μήνες του χρόνου), δυσκολεύονται να αντιγράψουν από τον πίνακα ή από σημειώσεις και έχουν προβλήματα προσανατολισμού στο χώρο και στο χρόνο.
Ταυτόχρονα όμως έχουν γρήγορη αντίληψη, οξυδέρκεια στις παρατηρήσεις τους, έχουν ικανότητες συνδυαστικές, κρίνουν και οδηγούνται σε λογικά συμπεράσματα μετά από επεξεργασία δεδομένων, έχουν έφεση στη μηχανολογία, στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, έχουν γόνιμη φαντασία, χιούμορ και επινοητικότητα.
Συνεπώς είναι σε θέση για σπουδές κάθε επιπέδου αρκεί να κατανοούνται οι συγκεκριμένες τους δυσκολίες και να μην τους καταλογίζονται ως "θανάσιμα" σφάλματα τα ορθογραφικά, οι παρεφθορές λέξεων - ονομάτων, η αδυναμία να θυμηθούν χρονολογίες και γενικά να αξιολογούνται με γνώμονα την ιδιαιτερότητά τους και την αποδοχή των αντιφάσεων στις επιδόσεις τους.
Κυριότερο πρόβλημα αυτών των παιδιών, φαίνεται να είναι το εκπαιδευτικό σύστημα αφού μέσα σε αυτό το περιβάλλον εμφανίζεται η δυσκολία του κάθε παιδιού και εκεί δέχεται τα πειράγματα και την απομάκρυνση των συμμαθητών του.
Στα σχολεία η ύλη και ο τρόπος διδασκαλίας στηρίζονται στη λεκτική ανάπτυξη. Το παιδί που έχει δυσλεξία, έχει ένα διαφορετικό τρόπο εκμάθησης. Όταν προσεγγίζουμε το δυσλεκτικό παιδί με ένα διαφορετικό τρόπο διδασκαλίας, τότε η απόδοσή του θα είναι σε συνάρτηση με την ηλικία και τη νοημοσύνη του.
Όσον αφορά στην αντιμετώπιση της δυσλεξίας, αν και κατά καιρούς προτείνονται διάφορες προσεγγίσεις αντιμετώπισής της, η επιστημονική κοινότητα δε δείχνει να έχει εγκυροποιήσει κάποια από αυτές. Σε αυτό το πλαίσιο διατυπώνεται η πεποίθηση ότι περισσότερο μαθαίνει να ζει κανείς με τη δυσλεξία καλλιεργώντας εναλλακτικούς τρόπους μάθησης, παρά την ξεπερνά. Η δυσλεξία και οι άλλες μορφές μαθησιακών δυσκολιών αντιμετωπίζονται σωστά, μόνο με την εφαρμογή εξατομικευμένης διδασκαλίας, η οποία πρέπει να προσαρμόζεται στις ανάγκες του κάθε παιδιού.
Σημαντικότερη όμως και από αυτό το πρόβλημα είναι η απόρριψη που πολλές φορές δέχονται από την ίδια τους την οικογένεια τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Όλα αυτά όπως είναι λογικό δημιουργούν χαμηλή αυτοεκτίμηση στο παιδί αν και το σημαντικότερο στοιχείο για να μπορέσουν να προχωρήσουν στο σχολείο και τη μετέπειτα ζωή τους είναι η καλή ψυχολογία.
Με στόχο την ευαισθητοποίηση γονιών και καθηγητών, ιδρύθηκε το 2004 ο Σύλλογος Γονέων Παιδιών με Μαθησιακές Δυσκολίες Ν. Ξάνθης.
Σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς και λοιπούς φορείς της πόλης προσπαθεί να δημιουργήσει ένα ευνοϊκότερο πλαίσιο για την αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών.
Κύρια αιτήματα του συλλόγου είναι η σωστή επιμόρφωση όλων των εκπαιδευτικών ώστε να ξέρουν πώς να αντιμετωπίσουν και πώς να συμπεριφερθούν σε ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες και επίσης να λειτουργήσουν τα τμήματα ένταξης σε όλα τα σχολεία του νομού μας ώστε να παρέχεται σε αυτά τα παιδιά η ειδική εκπαίδευση που χρειάζονται.
Η Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης ως και το πρώτο σκαλί των παιδιών αυτών στη σχολική τους ζωή, βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με το σύλλογο και έχει σε λειτουργία 14 τάξεις ένταξης στα δημοτικά του νομού.
Από τη μεριά της η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ενημερώνει πως φέτος έχουν ιδρυθεί και θα λειτουργήσουν τμήματα ένταξης στο 1ο , 2ο και 4ο γυμνάσιο, στο γυμνάσιο Αβδήρων και στο εκκλησιαστικό γυμνάσιο-λύκειο. Τόσα χρόνια δεν υπήρχαν τέτοια τμήματα γιατί δεν υπήρχαν οι ανάλογες προϋποθέσεις όσο αφορά στην υποδομή και τους καθηγητές ειδικής αγωγής.
Ο σύλλογος στέλνει το μήνυμα σε παιδιά και γονείς να μην ντρέπονται για τη δυσκολία τους και να μην την κρύβουν γιατί μόνο έτσι θα μπορέσουν να βοηθηθούν και στους εκπαιδευτικούς να γνωρίσουν τα μαθησιακά προβλήματα και την δυσλεξία ώστε να μπορέσουν ανάλογα να βοηθήσουν τους μαθητές τους άλλα και την τάξη τους γενικότερα.
Το κυριότερο είναι να αρθούν οι προκαταλήψεις γύρω από τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες και να γίνει κατανοητό πως πρόκειται για απόλυτα ικανούς ανθρώπους που απλά έχουν μια δυσκολία σε έναν τομέα ενώ παράλληλα μπορούν να τα πανε άριστα σε κάποιον άλλο.
Χαρακτηριστικό είναι πως από πολλούς η δυσλεξία αναγνωρίζεται και ως ένας "διαφορετικός τρόπος σκέψης", παραλληλίζοντας τη δυσλεξία με τη δυνατότητα που έχει κάποιος να “δει” πολυδιάστατα, τη συνολική εικόνα, ή από οποιαδήποτε θέση κάθε φορά.
Για παράδειγμα, λόγω της δυσλεξίας τους, ο Albert Einstein και ο Walt Disney με τον τρόπο τους δημιούργησαν έναν φανταστικό κόσμο, πρώτα στο μυαλό τους και μετά εξωτερίκευσαν τις ιδέες τους. Ο ένας με καινούριες θεωρίες, ο άλλος με κινούμενα σχέδια. Και οι δυο ήταν οι χειρότεροι μαθητές στο δημοτικό και στο γυμνάσιο.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου