Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2009

«Ταξιδιώτες σε χώρες μαγικές οι αναγνώστες των παραμυθιών»

Είναι ένας νέος άνθρωπος που από τα παιδικά του χρόνια ζει μέσα στον κόσμο των βιβλίων. Διαβάζοντας ή πουλώντας τα. Μόνο που το ταξίδι αυτό την πήγε ακόμη πιο μακριά και σήμερα ήρθε η στιγμή να δει τυπωμένο το πρώτο δικό της βιβλίο. Πρόκειται για τη Δήμητρα Πυργελή και το παραμύθι της «Η μικρή μπότα του Αϊ-Βασίλη» που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Λιβάνη. Μια ιστορία ποτισμένη με το πνεύμα των Χριστουγέννων όπου κυριαρχεί η αγαπημένη μορφή μικρών αλλά και μεγάλων.
Κυρία Πυργελή πρώτα απ’ όλα να σας καλωσορίσουμε και επίσημα στο χώρο των γραμμάτων. Πώς είναι αλήθεια το αίσθημα να βλέπει κανείς τη δουλειά του τυπωμένη;
Σας ευχαριστώ πολύ. Τα συναισθήματα ποικίλουν. Μπερδεύονται μέσα σου και σε παρασύρουν. Υπάρχουν στιγμές που χαμογελάς όταν αντικρίζεις το βιβλίο και η χαρά πλημμυρίζει την ψυχή σου. Άλλες πάλι που τα μάτια σου δακρύζουν καθώς αναπολείς το ταξίδι της δημιουργίας.
Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σας με τη συγγραφή;
Η ιστορία ξεκινάει από πολύ παλιά. Στις αρχές της δεκαετίας του ‘80, η μητέρα μου άνοιξε βιβλιοπωλείο και εγώ πήγαινα στην τετάρτη δημοτικού. Όλο αυτό στα μάτια μου φάνταζε μαγικό. Βρέθηκα ανάμεσα σε πολλά βιβλία τα οποία ήταν η παρέα και διασκέδασή μου ταυτόχρονα. Έτσι δέχθηκα τα πρώτα ερεθίσματα για να γράψω ποιήματα, τραγούδια, ιστορίες και παραμύθια.
Είναι εύκολο για έναν άνθρωπο να δει τη δουλειά του τυπωμένη;
Τίποτε δεν είναι εύκολο. Τίποτε όμως δεν είναι ακατόρθωτο. Φτάνει να υπάρχει πηγαία διάθεση για δημιουργία.
Είστε παιδί της τεχνολογίας. Το αναφέρω αυτό λόγω των σπουδών σας. Να υποθέσω ότι ο υπολογιστής είναι το δεξί σας χέρι;
Η σύγχρονη ζωή είναι απόλυτα ταυτισμένη με την τεχνολογία. Ανεξάρτητα όμως των σπουδών μου θα σας εκπλήξω λέγοντας πως λατρεύω τη μυρωδιά των μολυβιών. Γράφω πάντα σε χαρτιά. Το δεξί μου χέρι λοιπόν είναι τα μολύβια και η σβήστρα.
Το πρώτο σας βιβλίο είναι χριστουγεννιάτικο και απευθύνεται σε μικρά παιδιά.
«Η μικρή μπότα του Αϊ-Βασίλη» είναι ένα χριστουγεννιάτικο παραμύθι. Δεν είναι όμως αποκλειστικά για μικρά παιδιά. Παραμύθια διαβάζουν οι έφηβοι και οι μεγαλύτεροι, ανεξαρτήτως φύλου. Πολλές φορές οι αναγνώστες των παραμυθιών γίνονται ταξιδιώτες σε χώρες μαγικές και ονειρεμένες.
Είναι εύκολο να βρεις τον κώδικα επικοινωνίας ώστε να αγγίξεις τις παιδικές ψυχές;
Θεωρώ ότι είναι ευκολότερο να γράψει κανείς μια μυθοπλασία ή ένα μυθιστόρημα βασισμένο σε ιστορικά γεγονότα από το να ασχοληθεί με τη συγγραφή παιδικού βιβλίου. Δεν είναι μόνο ότι πρέπει να είναι ευκολονόητο το κείμενο, μικρή η έκτασή του αλλά περιεκτικό σε νόημα. Είναι ότι πρέπει να συμβαίνουν όλα αυτά ταυτόχρονα σε τέτοιο βαθμό ώστε να αγγίζει τις παιδικές ψυχές και να δημιουργεί και αναγνωστικό ενδιαφέρον. Είναι λοιπόν πιο δύσκολο να συμπυκνώσεις σε λίγες σελίδες όλα όσα θέλεις να πεις από το να έχεις την ευχέρεια να «απλώσεις» το κείμενό σου. Και επιπρόσθετα έχουμε ξεφύγει από την εποχή της απλοϊκής γραφής. Απλοϊκής, όχι απλής. Τα παιδιά χρειάζονται τις λέξεις στη ζωή τους. Έτσι χρειάζεται και εμείς να βρούμε αυτές τις λέξεις οι οποίες θα μπουν στην ψυχούλα τους, ωστόσο δε θα τα αντιμετωπίσουν ως άτομα με κατώτερη νοημοσύνη. Και εκεί είναι το στοίχημα. Να βρεις αυτή την ισορροπία.
Ποια είναι η ιστορία του βιβλίου σας;
Η ιστορία αναφέρεται στο πώς η μπότα του Αϊ-Βασίλη από τα πόδια του αγαπημένου μας παππούλη βρέθηκε κρεμασμένη στο χριστουγεννιάτικο δέντρο σε κάθε γωνιά της γης.
Η μικρή ηρωίδα ονομάζεται Ελευθερία. Είναι τυχαίο;
Η Ελευθερία από μόνη της είναι μια βαριά λέξη. Ωστόσο για μένα πέρα από το δικό της βαρύ νόημα είναι συνδυασμένη και με μια αγαπημένη μου αδυναμία. Βλέπετε τη βαφτιστήρα μου τη λένε Ελευθερία. Ποια είναι τα αναγνώσματα που σας σημάδεψαν ως παιδί και ποιος ήταν και ίσως εξακολουθεί να είναι ο αγαπημένος σας ήρωας;
Ο Μικρός Πρίγκιπας. Βρίσκεται συνεχώς στο κομοδίνο μου. Πριν λίγα χρόνια βέβαια απέκτησε και συντροφιά. Τον Αστρή από «Το κουβάρι των αλλόκοτων πραγμάτων» της Μυρτώς Κοντοβά.
Μεγαλώσαμε με την Κοκκινοσκουφίτσα και τη Χιονάτη με τους επτά νάνους. Σήμερα με τι μεγαλώνουν τα παιδιά;
Οι ήρωες αλλάζουν με την πάροδο των χρόνων. Η Κοκκινοσκουφίτσα, ο λύκος με τα εφτά κατσικάκια, έχουν δώσει τη θέση τους στον Μπομπ το Σφουγγαράκη, την Ντόρα, την Barbie, στους Γκορμίτες και σίγουρα θα ακολουθήσουν κι άλλοι.
Από ποια ηλικία θεωρείτε ότι το παιδί πρέπει να έρχεται σε επαφή με τα βιβλία και με ποιον τρόπο;
Το παιδί έρχεται σε πρώτη επαφή με το βιβλίο όταν βρίσκεται ακόμη στη κοιλιά της μανούλας του. Τα πρώτα αναγνώσματα γι αυτό είναι «ακουστικά». Μετά τους πρώτους μήνες από τη γέννησή του θα έρθει σε επαφή με τα πάνινα βιβλία. Αυτά είναι ουσιαστικά τα πρώτα ερεθίσματα που θα μυήσουν το παιδί στο χώρο της ανάγνωσης. Και αυτό έχει να κάνει με την οικογένεια και τις συνήθειές της.
Διαβάζουν σήμερα τα παιδιά;
Άσχετα με τις υποχρεώσεις τους και τις εξωσχολικές δραστηριότητες τα παιδιά που αγαπούν το βιβλίο βρίσκουν πάντα χρόνο για διάβασμα.
Τα παιδιά όλου του κόσμου τρελαίνονται για τον Χάρυ Πότερ και παρόμοια βιβλία που πουλάνε «τρελά». Το φαινόμενο αυτό λειτουργεί ενθαρρυντικά ή όχι στο να γεννά νέους αναγνώστες; Και τι είδους αναγνώστες τελικά δημιουργεί;
Φυσικά λειτουργεί ενθαρρυντικά. Ο καθένας μας ψάχνει ή ανακαλύπτει τυχαία εκείνο το ερέθισμα που θα του δημιουργήσει νέες συνήθειες. Πολλά παιδιά πρώτα είδαν το Χάρυ Πότερ και μετά το διάβασαν. Αναφέρω τυχαία το Χάρυ Πότερ. Αυτό έχει συμβεί και με άλλες ταινίες. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με το Λυκόφως. Πολλές φορές ο όγκος των βιβλίων μπορεί να είναι αποτρεπτικός και να τρομάζει τα παιδικά μάτια. Όταν όμως τα μαγέψει η εικόνα τότε αβίαστα θα το αγοράσουν και όχι απλώς θα το διαβάσουν αλλά θα το ρουφήξουν κυριολεκτικά.
Όλο το marketing περιστρέφεται γύρω από νέες εκδόσεις που αφορούν στο βιβλίο για ενήλικες. Έτσι έχουμε την αίσθηση, τουλάχιστον στη χώρα μας, ότι δεν υπάρχει σημαντική παραγωγή παιδικού βιβλίου. Είναι έτσι;
Απεναντίας. Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα που έχει περίπου δύο χιλιάδες νέους τίτλους κάθε χρόνο. Από αυτούς σίγουρα ένα μεγάλο ποσοστό είναι για παιδιά. Απλά η προώθησή τους δε γίνεται με τον ίδιο τρόπο όπως με τη λογοτεχνία για μεγάλους. Ο έντυπος τύπος κατακλύζεται με ολοσέλιδα αφιερώματα και διαφήμιση για τα βιβλία που απευθύνονται στους ενήλικες. Τα παιδικά αναγνώσματα δεν τυγχάνουν της ίδιας μεταχείρισης και φυσικά δεν τους δίνονται και οι ίδιες ευκαιρίες.
Όταν γράφετε φαντάζεστε αυτόματα το κείμενο σας τυπωμένο;
Όχι, γράφω έχοντας την ανάγκη να εκφράσω σκέψεις και αισθήματα. Δεν είναι αυτοσκοπός να πιάσω το μολύβι και να γράψω ένα βιβλίο.
Υπάρχουν πολύ καλά, μέτρια και κακά βιβλία;
Δεν μπορούμε νομίζω να κατηγοριοποιήσουμε τα βιβλία. Υπάρχουν απλά πολλά βιβλία που ποικίλουν σε θεματολογία. Αν θα κριθούν θετικά ή όχι εξαρτάται από τη στιγμή της ανάγνωσης και την ψυχολογία του αναγνώστη. Κάτι που για εμένα είναι καλό, για εσάς μπορεί να είναι μέτριο και αντίστροφα. Όλα είναι σχετικά στο χώρο της ανάγνωσης. Ακόμη και βιβλία που έχουν βγει σε πολλά αντίτυπα και έχουν πολυδιαβαστεί, για ορισμένους αναγνώστες είναι ανούσια. Το βιβλίο, ό,τι κι αν είναι, έχει πάντα να δώσει κάτι. Ακόμη και το κριτήριο να ξεχωρίσεις το καλό από το κακό.
Τι είναι έμπνευση για εσάς;
Μια τυχαία στιγμή όπου δημιουργείται μια εικόνα ή μια πρόταση η οποία θα εξελιχθεί.
Τι άλλο να περιμένουμε τώρα από εσάς; Ετοιμάζετε κάτι;
Είναι πολύ νωρίς για να μιλήσω για κάτι τέτοιο. Αυτή τη στιγμή χαίρομαι την πρώτη τυπωμένη δημιουργία μου.
Κλείνοντας τι θα συμβουλεύατε στους ανθρώπους που αγαπούν τη συγγραφή αλλά δεν τολμούν να κάνουν το βήμα που θα τους οδηγήσει στην έκδοση ενός βιβλίου τους;
Δανειζόμενη τα λόγια από ένα αγαπημένο μου παραμύθι, τις ιστορίες του μπλε αρκούδου, θα σας πω. «Γενναίος είναι μόνο όποιος ξέρει τι θα πει φόβος και τον ξεπερνάει». Αν πράγματι πιστεύουν στον εαυτό τους πρέπει να προσπαθήσουν, να τολμήσουν και να μην παραιτηθούν αν δεν καρποφορήσουν άμεσα οι προσπάθειές τους.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου